Door: Esther Hulst

Al een hele tijd terug kregen we van scholen de vraag of we een voorstelling over pesten konden maken. Maar ik voelde niets voor het thema. Niet dat pesten niet belangrijk was maar, noem het gebrek aan verbeelding, ik zag een voorstelling gewoon niet voor me. Ik vond ook het klassieke idee van pester en gepeste niet toereikend.

Theatermensen hebben allemaal of bijna allemaal iets vreemds, iets geks, iets om mee gepest te worden. Je moet toch een beetje gek zijn als je op een podium te gaat staan, en daar dan ook nog je beroep van maakt. Kortom veel acteurs en actrices zijn als kind weleens, soms vaak, gepest. Maar ook binnen Zwerm voelde mensen niet echt iets voor de klassieke rollen. Zo hadden we mensen die pester en gepeste zijn geweest maar ook die zich afzijdig hielden. Is dat dan niet erg? Is niet de hele klas verantwoordelijk voor de sfeer?

Het lukte steeds maar niet om de goede vorm te vinden waar we achter konden staan. Maar de vraag was zo groot en het schoot maar niet op. Tot een inspiratie dag in het Kröller-Müller Museum. Martijn en ik fietsten door het park dat bij het museum hoorde. Enorme tip trouwens voor een inspirerend uitje! Fietsen kan je gratis pakken, verstellen (Martijn is bijna 1,90 m en ik net geen 1,60 m) en je fietstocht door park hoge Veluwe kan beginnen. We zaten koffie te drinken en kwamen op het idee voor PestKoppen! Namelijk: past niet iedereen in een of zelfs meerdere hokjes? Als we de leerlingen daar bewust van maken dat iedereen wel iets vreemds, aparts of liever grappigs of bijzonders heeft. Dan is niemand meer raar of gek!

Van dit basis idee naar een leuke voorstelling was nog een lange weg te gaan. Een heel lange weg. Zo kreeg ik een kind en was er dus even uit. Namen er acteurs afscheid en kwamen er nieuwe acteurs bij en als laatst moest de digi-meester ook nog even opgenomen worden. Meester David is alleen te zien op het digibord. Erg spannend want het moet wel lijken of meester David er echt live bij is. Dat weet je pas zeker als je het kan uitproberen.

Afgelopen week was het eindelijk zo ver! De eerste try-outs: het was geweldig. We speelden meteen op twee tegenovergestelde scholen. Een blanke rijke school in Bloemendaal, een kansarme school met veelal leerlingen met een migratie achtergrond in Uithoorn. Veel verschillender kan bijna niet. En op beide scholen ging ‘t top! Alle kinderen zaten er vanaf seconde 1 helemaal in! Ze leefden helemaal mee met de Sam, Beau en Lieve. We hoorden ze lachen, stiekem overleggen om de spanning kwijt te raken maar ook stil worden wanneer het echt serieus werd.

Na het applaus voelde ik een ontlading waar in het klaslokaal echt geen plek voor was. Dus slikte ik drie keer en voelde de tranen plaatsmaken voor een enorme glimlach. De voorstelling was gelukt! Wat was ik trots. Maar zou de nabespreking ook werken?

Spoiler-alert: het antwoord is ja. Maar dat het zo goed zou werken had ik niet durven dromen. De post-it methode werkte, de joystick scene deed het super goed en het lukte om het onderwerp in alle veiligheid zorgvuldig en open te bespreken. De leerlingen waren zo eerlijk over de personages maar ook over elkaar èn zichzelf. Zo ontstonden er mooie gesprekken over wat je wel en niet mag en kan zeggen. En dat daar niet perse regels over zijn maar dat je elkaar daarin ook goed moet (leren) kennen. En dat de verantwoordelijkheid bij de hele groep ligt. Dat je allemaal in de gaten moet houden of een plagerijtje wel goed valt en of het niet stiekem toch plagen is.

Kortom alles wat we wilden en meer. PestKoppen is af en al zeg ik het zelf het is een rete goede, mooie, actuele en grappige voorstelling geworden! Ik ben blij dat we het idee zo lang hebben kunnen laten sudderen. Anders was het nooit zo mooi geworden. Na de vakantie maken we VerPest voor het voortgezet onderwijs, die moet af in november. Maar dat komt goed! De start is gemaakt!