Wij vs zij

Door: Anouk Briefjes

Wanneer je jong bent en nog in je ego fase zit, leer je op een gegeven moment dat ‘ik versus jij’ niet werkt. Je leert dat de wereld niet alleen om jou draait en dat je beter samen kunt werken met een ander. Dit gaat gelukkig bij de meeste kinderen goed in hun ontwikkeling.

Maar dan krijg je de tweede stap ‘wij versus zij’. En dat lijkt wel evolutionair stil te staan. We leven in groepen en de groep waarbij je bij wilt horen, lijkt op je. Je zoekt als groep een identiteit en dat doe je door als groep zich af te tekenen tegenover een andere groep. Wij zijn zo, omdat zij zo zijn. Wij zijn goed, zij zijn slecht.

Ook tijdens dramalessen merk ik dat het altijd werkt om een wedstrijdje te houden. De ene groep tegenover de andere groep. Competitiedrang en het groepsgevoel nemen de overhand. En vele leerlingen worden dan bloedfanatiek. Het zit diep in ons systeem.

Wat ik mij afvraag zouden we zo moeten denken? Wij versus zij? Zijn we niet met zijn allen gewoon één wij? Zijn we echt fundamenteel verschillend? Er was ooit één molecuul dat begon en waar de mens uiteindelijk uit ontstond; de oerknal. Dan zijn we toch met elkaar verbonden en zijn we dan niet ergens diep van binnen gelijk?

Ik snap dat het handig is om bij een groep te horen en daardoor beter te overleven. Is het voor onze hersenen te moeilijk om te zien dat we ergens een eenheid zijn? Zijn we gewoon nog niet zo ver? Niet voor niks behalen grote dictators en populisten succes door een specifiek groepsgevoel te creëren vanuit hun charisma.

Ik heb het gevoel dat er steeds meer verschillende groepen worden gevormd en dat de strijd tegen elkaar steeds feller wordt. En iedereen vindt dat hij of zij gelijk heeft. Wij zijn goed en zij zijn slecht. Ik word er moe van en het beangstigt me soms.

Gelukkig zie ik mijn dramalessen ook iets anders. Dat is eigenlijk mijn lievelingsmoment van de dag. Wanneer ik start met een nieuwe groep om in een ochtend een korte voorstelling met ze ga maken dan is het mooiste moment wanneer de groep één geheel wordt. Statussen binnen de klas maken niks meer uit. Ze willen gewoon met elkaar een mooie, leuke voorstelling maken die ze zelf hebben bedacht. Ze helpen elkaar en de dynamiek is creatief en positief.

Dat geeft me hoop. Het kan dus wel. En dat het misschien nog eeuwen duurt voordat we elkaar allemaal zien als gelijke en als wij zonder zij. Dat moet ik dan maar voor lief nemen.